Niğde Belediyesi’nin dev proje diye reklamını yaptığı ama yıkım projesine dönen Niğde Kale ve Çevresi Yenileme ve Koruma projesine Danıştay 6. Dairesi’nden sonra Niğde Belediye Encümeninin aldığı 19/09/2023 tarih ve 826 sayılı karar hak sahipleri tarafından dava konusu edilmişti. Bu karar Aksaray İdare Mahkemesi tarafından “hukuka aykırı” bulundu.
Türkiye'nin betona boğularak ekonomik felakete uğratılması sürecinin son örneğinin yaşatılmaya çalışıldığı ve kamuoyuna büyük proje olarak aktarılan Kale ve Çevresi Yenileme ve Koruma projesi ile ilgili Niğde Belediyesine karşı açılan davalarda hak sahipleri fire vermeden davaları kazanmaya devam ediyorlar.
Kale mahallesi için Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu çok açık olup, koruma alanları ile SİT alanlarında hiçbir şekilde 'inşa ve fiziki müdahalede bulunulamayacağı kanun ile de sabitken açılmış olan davalara rağmen yıkımların ardından gelen mahkeme kararları davacıları sevindirdi.
Edinilen bilgilere göre; Balhasan mahallesinde bulunan bir hak sahibi imar uygulaması (parselasyon) yapılmasına ilişkin Niğde Belediye Encümeninin 19/09/2023 tarih ve 826 sayılı kararının; yetki, sebep, şekil, konu, maksat yönünden hukuka aykırı olduğu; teknik, hukuki ve fiili zorunluluk yokken dava konusu taşınmazlarda imar düzenlemesi yapıldığı, kamu yararı bulunmadığı, verilen parseller ile eski taşınmazları arasında değer açısından çok büyük fark olduğu, DOP kesilerek kamuya terk edilmesi gereken yerlerde, yasaya aykırı şekilde DOP kesilerek parsel üretildiği, kapanan kadastral yolların belediye adına ihdas edildiği ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek kararın iptali için Aksaray İdare Mahkemesi’ne başvuruda bulundu. Başvuru sonucunda Niğde Belediye Encümeninin aldığı 19/09/2023 tarih ve 826 sayılı kararı ile ilgili bir hak sahibi açtığı davayı kazandı. Aksaray İdare Mahkemesi kararda “Yapılan parsel tahsisinin Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmeliğin 17.maddesinde belirlenen dağıtım ve parselasyon ilkelerine aykırı olduğu, ekonomik yönden ve imar hukuku açısından eşdeğer parsel verilmediği, dolayısıyla dava konusu uygulamanın şehircilik ilkeleri ve kamu yararına uygun olarak yapılmadığı ve hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmaktadır. Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline” yönünde karar verdi.
Ne olmuştu?
Niğde Belediyesi, TOKİ ortaklığıyla 2021’de “Kale ve Çevresi Koruma ve Yenileme Projesi“ni duyurmuş, Ocak 2021’de acele kamulaştırmaya ilişkin Cumhurbaşkanı kararıyla proje hızlandırıldı.
Yerinden edilmeye zorlanan mahalle sakinlerinin bir kısmı, yıkıma izin veren Cumhurbaşkanı kararının ve ihalenin iptali için Danıştay‘a ve Aksaray İdare Mahkemesi’nde dava açmış, Belediye, henüz Danıştay kararını vermeden yıkıma başlamıştı ve sit alanında vahşi yıkım gerçekleştirilmişti.
Danıştay 6. Dairesi Belediye’den üç defa planlarını talep etti. Mahkeme Kale Mahallesi’ndeki yıkımın, kentsel dönüşüm planı hazırlanmadan, hukuksuz bir şekilde yürütüldüğüne hükmetti, Cumhurbaşkanlığı’nın acele kamulaştırma kararının kamu yararı olmadan alındığı gerekçesi ile yürütmesini durdurdu.
Üçüncü derece sit alanı olan taş evler ve Selçuklular tarafından inşa edilen Niğde Kale Mahallesi‘nin yıkımı için Belediye’nin açtığı ihale de, 30 Nisan’da Aksaray İdare Mahkemesi tarafından hukuksuz bulunarak iptal edildi. Niğde Belediyesi ile vahşi yıkım yapan firma da mahkemelik oldu. 2. yıkım ihalesini mağdur vatandaşlar ihale ile ilgili dava açınca dava sürecinde belediye iptal ettiğini duyurdu.
Son alınan karar ile Belediye Encümeninin halk arasında 18. madde olarak bilinen 19/09/2023 tarih ve 826 sayılı kararı da Aksaray İdare Mahkemesi tarafından hukuksuz bulunarak iptal edildi.